ستر جنرال سیّد حسن مشهور به سیّد جگرن

(ستر جنرال سیّد حسن مشهور به سیّد جگرن)

سترجنرال سیّد حسن مشهور به سیّد جگرن، سال ۱۳۰۳ در قریه گاو مرده ولسوالی ناور(۱) ولایت غزنی متولد شد، پدر بزگوارش بنام سید مومن که او هم از شخصیت های سرشناس منطقه ناور بود و به شهادت رسید و او در کوچکی از نعمت پدر محروم مانده و دروس مقدماتى را در زادگاهش فرا گرفت.

جنرال سیّد حسن در زمان حاکمیت نادر خان می زیست، براساس فرمان که نادرخان به حکمرانان مناطق مرکزی صادر نموده آمده بود: برای بچه های که از خانواده های کلان و با نفوس مناطق مرکزی هستند زمینه تحصیل نظامی را فراهم نماید، لذا در ولسوالی ناور از کسانیکه علاوه بر لیاقت و شایستگی از خانواده کلان آن منطقه به حساب می آمد، و شرایط تحصیل مکاتب نظامی را داشت سید حسن آقا بود.(۲)

وی پس از تحصیل در مکاتب ملکى و عسکرى و سرانجام از حربى پوهنتون سند فراغت حاصل نموده و درابتدا به حیث افسر پیاده در فرقه قرغه و هفده سال دیگر را در لوای ۶۳ قلات و قند تا رتبه جکتورنی وظیفه انجام می دهد، بعدا به کابل رفته و در غند محافظ اردوى سلطنتى شامل خدمت گردیده و سال ۱۳۵۰ وی تقاعدش را می گیرد.

پس از گرفتن تقاعد او به زادگاهش بر می گردد و در سال ۱۳۵۲ بعنوان نماینده مردم ناور در ولسی جرگه آمادگی می گیرد، ولی برگزاری انتخابات همزمان با کودتای داود خان منجرشده و این شورا ملغا اعلان می گردد، او در منطقه کنار کاکایش سید مبین که آدم عیارگونه و اجتماعی بود و اکثرا مسائل پچیده ی که در ولسوالی فیصله نمی شد به سید مبین ارجاع می دادند و جنرال سید حسن آقا نیز در کارهای اجتماعی کاکایش را همکاری می کند و در کنار او می ماند.

پس ازکودتاى ۷ ثور۱۳۵۷که سید حسن آقا رتبه جگرنى داشت او به ایجاد و تأسیس نخستین هسته‏هاى مقاومت و جهاد همت گماشت و علیه کمونیست ها و شوروی سابق با رهبری علمای دینی و تشکیل حکومت اسلامی در جبهات قیاق ولسوالی ناور ولایت غزنی گروه جهادى و مسلحانه را شکل داده و پایه گذارى نمود، او در اواخر ۱۳۵۷ (ه ش) ولسوالى‏هاى ناور و جغتو را با اشتراک وسیع مردم مسلمان فتح نمود، چون دریافت که جبهات پراکنده جهادى موثریت چندانى ندارد. در ایجاد و تاسیس شوراى اتفاق اسلامى در سنبله ۱۳۵۸ (ه ش) با آیت اللّه بهشتى(ره) و دیگربزرگان صرف مساعى نمود و در اوّلین اجلاس شوراى به حیث فرمانده عمومى نظامى آن تشکیلات به اتفاق آراء برگزیده شد و بدنبال آن عملیات نظامى نیرومندى را سال‏هاى متمادى بر ضد اشغالگران روسى و رژیم دست نشانده‏ى وقت در ولایت غزنى و سایر مناطق فرماندهى می نمود.

وقتی که جمعی از علما و بزرگان مناطق مختلف در سیاه کوتل( که در میان عوام به ربا پریده مشهور بود) تجمع نموده و سید حسن آقا را بعنوان فرمانده کل قوا انتخاب می کنند و با هم تعهد و پیمان می نمایند و همه از زیر قرآن کریم می گذرد، شب ۲۷ ثور ۱۳۵۷ ولسوالی ناور توسط ایشان فتح شد، بعد از آن آیت الله شریعت مدار و استاد ناصری را با جمعی از مجاهدین جرغی و برجگی به سوی بهسود و عده ای دیگری را به سرپرستی مامورمحمد علی به جاغوری می فرستند و آنها در آزاد سازی ولسوالی های مرکز بهسود و جاغوری نیز نقش موثری داشت.

جنرال سید حسن چنان که به شهرت ملّى و بین المللى دست یافت و از فرماندهان مطرح و برازنده‏ى جهادى محصوب گردید. و از جانب چندین رهبر جهادى به احراز رتبه‏ى اعزازى جنرالى نایل گردیده و به جنرال آقا مشهور شد.

اما وی پس از آغاز جنگ‏هاى داخلى و فروپاشى تشکیلات شوراى اتفاق اسلامى و حزب بازى و جنگ و ستیز گروه‏ها و وقوع کشتارها، جنرال سید حسن از جنگ‏هاى ذلّت بار گروهى کناره گرفت و شعارهاى گونا گون و باغ‏هاى سرخ و سبز او را نفریفت و به مقراصلى فرماندهى اش در ناور برگشت، با آنکه وی با استقرار دولت اسلامى در ثور ۱۳۷۱ (ه ش) چند مدتى معاون اول وزیر دفاع بود و به رتبه‏ى ستر جنرالى رسید، اما مقامش دیرى نپایید زیرا با گرم شدن تنور نبردهاى کرسى طلبانه و افزایش کشتار و غارت و مهاجرت و ویرانى در شهر کابل و ولایات دیگر جنرال سید حسن دوباره به زادگاهش در ناور برگشت و پس از اجلاس بن آقای کرزی او را به عنوان مشاور نظامی اش منصوب نموده و هم اکنون به همان سمت می باشد، احترامش تاهنوز در قلب‏هاى مردم و مجاهدین واقعی باقی و به آن افتخار می کنند.(۳)

پی نوشت:

دشت ناور یک ساحه بزرگ و منطقه کوهستانی و به شکل بیضوی در حدود ۱۰۰ کیلومتر وسعت و در شصت کلیومتری شهر غزنی واقع است.

زیرا جدش سید شاه ابراهیم مدتی در دوران عبدالرحمن خان والی هرات بوده و پدرش نیز از عیاران که به دفاع از مردم محروم ناور به شهادت رسیده بود.

مصاحبه ی اختصای با فرزندش حجت الاسلام سید میرزاحسین معتمدی