«عید قربان؛ فرصتی برای ایثار، نه نفرتپراکنی قومی»
ایاک نعبد و ایاک نستعین
در آستانهی عید قربان، افغانستان هنوز با زخمهای کهنهاش—از تبعیض و فقر تا مهاجرت و سرکوب—دستوپنجه نرم میکند. ملتی که روزی برای عدالت برخاسته بود، اکنون زیر سایهی حکومتی تمامیتخواه و در سکوت نخبگان، منزوی و خاموش مانده است.
در چنین فضایی، “عید قربان”—که نماد ایثار، تسلیم و وحدت است—میتواند فرصتی برای نزدیکی دلها، بازاندیشی اخلاقی، و همزیستی انسانی باشد. اما متأسفانه، فضای مجازی در روزهای منتهی به عید، صحنهی موج تازهای از “توهینهای قومی، عقدهگشاییهای نژادی و جنگهای دیجیتال” شده که تنها به سستشدن پیوندهای ملی انجامیده است.
ما در روند فکری انقلاب سبز باور داریم:
آنچه افغانستان را به این بنبست تاریخی کشانده، فقط سلطهی یک گروه خشن یا ساختار استبدادی نیست، بلکه نتیجهی سکوت اخلاقی جامعه، تسلیم در برابر قومگرایی و نهادینهشدن نفرت است.
در این میان، “سادات”—بهعنوان یکی از اصیلترین، ریشهدارترین و فراگیرترین اقشار اجتماعی افغانستان—نقشی تاریخی در پیوند میان اقوام، ترویج اعتدال و حفظ انسجام داشتهاند. حضور گستردهی آنان در بافت قومی کشور، فرصتی بیبدیل برای “بازسازی همزیستی ملی و گفتوگوی میانقومی” است.
جنگ مجازی و تخریبهای قوممحور، دیگر اختلافنظر ساده نیست؛ این یک “پروژهی سازمانیافته برای فرسایش سرمایه اجتماعی ملت” است—پروژهای که تنها دشمنان این سرزمین از آن بهرهمند میشوند، نه هیچ قوم خاصی.
هیچ عیدی بدون همدلی، هیچ شعاری بدون کرامت، و هیچ مناسبت مذهبی بدون صداقت اخلاقی معنا ندارد. “عید قربان، زمانی عید است که دلها به هم نزدیک شوند، نه زبانها به نفرت آلوده”.
افغانستان، بیش از هر زمان، نیازمند بازگشت به حقیقت است، نه پناهبردن به قبیله. نیازمند آگاهی جمعی، صداقت ملی و “نقد شجاعانه درونقومی”است—نه اسطورهسازی قومی و بازتولید انحصار.
در این مسیر، “سادات” میتوانند و باید نقش تاریخی و اخلاقمحور خود را پررنگتر ایفا کنند—بهعنوان پل میان اقوام، حافظان انسجام اجتماعی، و مدافعان شایستهسالاری و اعتدال.
در این عید قربان، از همهی مردم، نخبگان و جوانان آگاه میخواهیم:
از دامنزدن به اختلافات قومی و زبانی پرهیز کنیم.
گفتوگوی آگاهانه و اخلاقمحور را جایگزین نفرتپراکنی مجازی سازیم.
یاد مظلومان، زندانیان سیاسی، زنان محروم و مهاجران دردمند را زنده نگه داریم.
بدانیم راه نجات، تنها از مسیر “عدالت، آگاهی و شایستهسالاری”میگذرد—نه از تعصب کور و وفاداری قبیلهای.
نقش تاریخی، اخلاقی و پیونددهندهی “سادات” را به رسمیت بشناسیم و تقویت کنیم.
با آرزوی قبولی طاعات، آزادی ملت، و بازگشت کرامت انسانی به سرزمینمان،
“روند فکری انقلاب سبز”
عید قربان ۱۴۴۶ هـ.ق / ۱۴۰۴ هـ.ش / ۲۰۲۵ م