بازگشت فصلنامه‌ی فلسفی نبراس؛ احیای گفتمان «خود و دیگری» در تبعید

فصلنامه علمی-  پژوهشی نبراس که با رویکرد فلسفی در حوزه فرهنگ، سیاست و جامعه فعالیت دارد، بعد از یک توقف طولانی، مجددا در آلمان به فعالیت آغاز کرده است. نبراس برای نخستین بار در زمستان ۱۳۸۸ خورشیدی از کابل به نشرات آغاز کرد و مباحثی پیرامون «دموکراسی، روشنفکر، جنبش‌های اجتماعی و هرمنوتیک» از جمله نخستین گفتارهای این نشریه‌ی علمی در فضای روشنفکری آن‌زمان بود. 

این نشریه که از سوی جمعی از استادان دانشگاه و پژوهشگران با مدیریت سید حسین اشراق، مسوول مرکز مطالعات و تحقیقات نبراس، تدوین شده است، تا شماره هشتم به‌تولید محتوا و ایجاد گفتمان روشنفکرانه پرداخت، اما برای مدتی متوقف شد. 

به‌تازگی این نشریه پژوهشی با طرح «ویژه‌نامه» با همان رویکرد فلسفی، شماره نهمش را طراحی و نشر کرده است. مقالات این شماره در حوزه «خود و دیگری» است که از سوی برخی نویسندگان و پژوهشگران علوم اجتماعی افغانستان در بیرون از کشور نگاشته شده است. سید حسین اشراق، در سرمقاله‌ی این شماره چنین نوشته است:« وضعیت پارادوکس‌­‌کال دنیای معاصر، به‌ویژه دنیای اسلام نگران کننده و چالش برانگیز است. برخی از این چالش‌­ها ریشه در تاریخ دارند، ولی برخی دیگر ناشی از بحران‌­های جدیدی است که با یافتن کوچک‌­ترین زمینه خود را نشان می‌دهند و چشم‌­اندازهای آینده را تیره و تار می‌­سازند…با وجود اراده مستمر جریان­‌های فکری در جهت احیای سنت­‌های فکری و فلسفی، اما با فاصله عاطفی، مفهومی و حتی روش‌­شناختی از آن سنت­‌ها، غالباً نوعی شکاف میان گذشته و حال احساس می‌شود که بازسازی یا نوسازی فکری را با مشکلات جدی روبه‌رو کرده است. در این شرایط، مفاهیم بنیادینی مانند عقلانیت، معنویت، عدالت، آزادی و… نیز با چالش‌­های معنایی و مصداقی مواجه شده و در سطح نظری و اجتماعی دچار بحران شده‌­اند… در این شرایط، برای برون‌رفت از وضعیت فعلی، باید بحث‌های جدی پیرامون «حقیقت»، «قدرت»، «هویت» و دیگر حوزه‌­های جدی و ژرفای پنج‌­گانه مطرح شود تا چشم‌­انداز روشنی در برابر ما گشوده شود». 

از سوی دیگر، سید برهان الطافی یکی از اعضای هیات تحریر این نشریه به رسانه پل‌سرخ می‌گوید:« نبراس این‌بار با طرح مباحث روشنفکرانه به هدف ایجاد گفتمان انتقادی و تقویت خردورزی در جامعه نابه‌سامان افغانستان، از فضای تبعید به میدان آمده است؛ تا روایت‌های مسلط را به‌چالش کشد و گفتمان نو را ترویج کند».

به‌نظر می‌رسد که باتوجه به سلطه‌ی سنت و کلیشه‌های مردسالار و ضد حقوق بشری حاکم در جو کشور، تاثیرپذیری جریان‌های نوپای فرهنگی و جوانان از قرائت‌های افراط‌گرایانه و استیلای تکنولوژی‌های جدید ارتباطی و به تبع آن کم‌رنگ شدن فضای انتقاد، گفتگو و پرسشگری، اهمیت حضور و فعالیت نشریه‌ علمی و پژوهشی چون «نبراس» را که بتواند با رویکرد فلسفی گفتمان «خود و دیگری» در کشور را به‌چالش کشد، دو چندان می‌کند. 

با این‌که مسیر روشنگری به‌سوی جامعه افغانستان بسیار طولانی است و در این راه باید قدرت‌مندانه، بدون هیاهو و هدفمندانه گام گذاشت، اما نبود یا کمبود منابع که بتوانند «پرسشگری و روشنگری کنند»، استلزام زمینه‌ی حضور جدی نشریات همچون «نبراس» را می‌طلبد.

About روند فکری انقلاب سبز

Check Also

ایجاد سه ولسوالی جدید از سوی طالبان؛ گسترش تشکیلات اداری در سه ولایت

خبرگزاری باختر گزارش داده است که براساس حکم هبت‌الله آخوندزاده، رهبر گروه طالبان، سه ولسوالی …

جواب دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *