در حالیکه استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ایالات متحده، تأکید کرده است که دور جدید مذاکرات با ایران بر بررسی برنامه غنیسازی اورانیوم و توان تسلیحاتی تهران متمرکز خواهد بود، سپاه پاسداران ایران در واکنشی صریح اعلام کرد که بحث در مورد توانمندیهای نظامی جمهوری اسلامی «خط قرمز» بهشمار میرود.
علیمحمد نائینی، سخنگوی سپاه پاسداران، روز سهشنبه (۲۶ حمل) در سخنانی گفت: «امنیت ملی و قدرت دفاعی و نظامی، جزو خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران است و در هر شرایطی درباره آن گفتوگو و مذاکرهای صورت نخواهد گرفت.»
این اظهارات در پی آن مطرح میشود که ویتکاف اعلام کرده بود موضوع اصلی دور جدید مذاکرات، «محدود کردن سطح غنیسازی اورانیوم» و «کاهش تواناییهای تسلیحاتی» از جمله موشکها خواهد بود. وی تأکید کرد که ایران به غنیسازی بیش از ۳.۶۷ درصد نیاز ندارد.
دور نخست این گفتوگوها شنبه گذشته با میانجیگری عمان و در دیداری غیرمستقیم میان ویتکاف و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در مسقط برگزار شد. دو طرف این مذاکرات را «مثبت و سازنده» توصیف کردهاند و گفته میشود دور دوم آن قرار است شنبه آینده برگزار شود.
در همین حال، اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، اعلام کرده که موضوعات مورد بحث در مذاکرات صرفاً به حوزه «هستهای، غنیسازی و لغو تحریمها» محدود خواهد بود.
تهدید به اقدام نظامی از سوی آمریکا
دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، شامگاه دوشنبه در دیدار با رئیسجمهور السالوادور در کاخ سفید، نسبت به روند مذاکرات ابراز نارضایتی کرد. او گفت: «به نظر میرسد که آنها [ایران] در حال وقتکشی هستند.» ترامپ همچنین هشدار داد که در صورت شکست مذاکرات، ممکن است گزینه نظامی از جمله حمله به تأسیسات هستهای ایران روی میز قرار گیرد.
ترامپ پیشتر در سال ۲۰۱۸ از توافق هستهای برجام خارج شد و موجی از تحریمهای سنگین علیه ایران اعمال کرد. تهران پس از مدتی، به تدریج از تعهدات خود در چارچوب توافق خارج شد.
نگرانیهای بینالمللی
براساس گزارش اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی (منتشر شده در فوریه ۲۰۲۵)، میزان اورانیوم غنیشده ایران به ۲۷۴.۸ کیلوگرم با غنای ۶۰ درصد رسیده است؛ سطحی بسیار بالاتر از حد تعیینشده در توافق برجام (۳.۶۷ درصد) و نگرانکننده از منظر نزدیک شدن به غنای مورد نیاز برای تولید سلاح هستهای.
تحولات اخیر نشان میدهد که مذاکرات پیشرو با وجود فضای مثبت اولیه، همچنان با موانع جدی و اختلافات اساسی، بهویژه در زمینه نظامی و دفاعی، روبهرو است.