روند فکری انقلاب سبز روایت مبارزات قوم سادات در مسیر عدالت و برابری
این بخش به بررسی مبارزات فکری سادات در افغانستان و تلاش‌های آنان برای درج هویت قومی در تذکره‌های الکترونیکی می‌پردازد. در سال ۲۰۱۵، حذف نام قوم سادات از لیست اقوام قابل درج در این اسناد رسمی، منجر به اعتراضات گسترده‌ای شد. این متن به تحلیل این اعتراضات، چالش‌ها و دستاوردهای سادات در این مسیر می‌پردازد.
در سال ۲۰۱۵، بحث تذکره‌های الکترونیکی و درج نام اقوام مختلف در این اسناد رسمی در افغانستان به اوج خود رسید. یکی از مهم‌ترین مسائل، حذف نام قوم «سادات» از لیست اقوام قابل درج در تذکره‌های الکترونیکی بود. این موضوع باعث شد که اعتراضات گسترده‌ای از سوی سادات به راه بیافتد.
در این دوران، یکی از مبارزان برجسته سادات به نام سید صفی‌الله عابدی در صفحه فیسبوک خود پیامی منتشر کرد که توجه زیادی را جلب کرد. او نوشت:
«من نه پشتونم و نه تاجیک. نه هزاره‌ام و نه ازبک.
“من سادات هستم”
اگر قوم خودم در تذکره‌ام ذکر نشود، من این روند را تحریم می‌کنم.»
این پیام باعث شد که بسیاری از سادات و حامیان آن‌ها صدای اعتراض خود را بلند کنند. در همان روزها، گروهی از کارمندان وزارت امور داخله برای توزیع فرم‌های تذکره‌های الکترونیکی به دفتر ما آمدند. نکته‌ای که بسیار جلب توجه کرد این بود که در دیتابیس وزارت امور داخله، هیچ‌گونه نامی از قوم «سادات» وجود نداشت. نماینده وزارت، آقای احمد فرزاد، به ما گفت که اگر در فرم‌ها نام خود را وارد نکنیم، سیستم به طور خودکار یک قوم از بین اقوام موجود را انتخاب خواهد کرد. همچنین، اگر «سادات» را بنویسیم، فرم ما باطل خواهد شد.
این وضعیت به شدت برای ما و سایر سادات غیرقابل تحمل بود، بنابراین تصمیم گرفتیم که این موضوع را به صورت جدی پیگیری کنیم. در ابتدا، بسیاری از رهبران سادات از ما حمایت نکردند و به‌دلیل جو حاکم بر سیاست‌های کشور و ترس از تبعات، ترجیح می‌دادند در این موضوع وارد نشوند. تنها آقایان جاوید و سید علی کاظمی از رهبران سادات بودند که در این زمان از ما استقبال کردند. اما آن‌ها تنها به شرطی حاضر به دیدار و گفتگو با ما شدند که کسی از جلسه باخبر نشود.
این مسأله، اما باعث شد که حمایت‌های مردمی از مبارزات ما افزایش یابد و مردم بیشتر به حمایت از حقوق سادات برآیند. در نتیجه، جلسات زیادی بین فعالان مدنی سادات برگزار شد و تصمیم بر این شد که بزرگان سادات را ملاقات کنیم. اما این کار نیز با چالش‌هایی مواجه بود، چرا که برخی از بزرگان از صحبت در مورد این مسائل خودداری می‌کردند. سید حسین عالمی، همان ابتدا از دیدار با ما سر باز زد. در همین زمان، آقایان سید محمد علی جاوید و سید علی کاظمی به شرطی که جلسه به‌صورت همگانی برگزار نشود، حاضر به دیدار با ما شدند. این دیدارها به گفتگوهایی محدود و در حد صحبت‌های ابتدایی خلاصه شد. هرچند که این بزرگان حمایت خود را اعلام کردند، اما عملاً در حد همان صحبت‌ها باقی ماند و اقدامی عملی انجام نشد.
در این شرایط، ما تصمیم گرفتیم که به مبارزات خود ادامه دهیم و یک جلسه خودجوش با حضور سادات اهل سنت و شیعه در مسجد جامع امام رضا واقع در خوشحال خان ترتیب دادیم. این گردهمایی با حضور بیش از ۴۰۰ نفر از سادات و حامیان آن‌ها برگزار شد و هدف آن، بیان مشکلات و حقوق سادات و اعتراض به نادیده گرفتن هویت قومی‌مان در تذکره‌های الکترونیکی بود.
در فردای آن روز، آقای سید حسین انوری از ما دعوت کرد و جلسه‌ای در خانه ایشان برگزار شد. در این جلسه، صحبت‌های ما شنیده شد و آقای انوری بعد از دیدار با آقای باهر در وزارت امور داخله، خبر خوشی به ما داد که نام «سادات» در سیستم تذکره‌های الکترونیکی وزارت داخله درج شده است. این خبر تا حدودی به نگرانی‌های ما پایان داد، ولی مبارزات فکری ما همچنان ادامه داشت.
ما به تقابل با دشمنان ادامه دادیم و از طریق شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها صدای اعتراض خود را به گوش مردم رساندیم. همچنین، از نخبگان سادات حمایت‌های هرچند کوچک اما مهمی دریافت کردیم. در این مسیر، تجلیل از مفاخر سادات و برگزاری مراسم‌های بزرگداشت تاریخ این قوم را در دستور کار قرار دادیم.
