آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در واکنش به سفر اخیر دونالد ترامپ به خاورمیانه گفت که ایالات متحده «باید از منطقه برود و خواهد رفت». همزمان، مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، نیز با انتقاد از اظهارات متناقض ترامپ تأکید کرد که تهران از تهدید نمیترسد و به مذاکرات ادامه خواهد داد.
در واکنش به سفر دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا، به کشورهای عربی خلیج فارس، آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، روز شنبه، ۱۷ می (۲۷ اردیبهشت)، در یک سخنرانی عمومی اظهار داشت: «آمریکا باید از منطقه برود و خواهد رفت.»
رهبر ایران با انتقاد از سیاستهای آمریکا در قبال کشورهای عربی منطقه گفت: «ترامپ الگویی به این کشورها ارائه میدهد که بر اساس آن، تصور میشود بدون آمریکا قادر به ادامه حیات نیستند، در حالی که این یک الگوی شکستخورده است.»
سفر دونالد ترامپ که بهتازگی پایان یافته، شامل دیدار از عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی بوده و تمرکز آن بر روابط امنیتی، فروش تسلیحات، و مهار نفوذ ایران در منطقه عنوان شده است.
در همین زمینه، مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، در یک نشست در تهران اظهار داشت: «سخنان ترامپ همزمان از صلح و تهدید حکایت دارد، اما تهران از تهدید نمیهراسد.»
پزشکیان تأکید کرد که هرچند اظهارات ترامپ متناقض به نظر میرسد، اما ایران مسیر دیپلماسی را ترک نخواهد کرد و «به مذاکرات با ایالات متحده ادامه خواهد داد.»
ترامپ در جریان سفر خود بار دیگر موضع سختگیرانهای نسبت به برنامه هستهای ایران اتخاذ کرد و گفت: «ایران هرگز نباید به سلاح هستهای دست یابد.» او روز گذشته در پاسخ به پرسشی از خبرنگاران هشدار داد: «آنها میدانند باید سریع عمل کنند، وگرنه اتفاق واقعاً بدی خواهد افتاد.»
در واکنش به این تهدید، رئیسجمهور ایران گفت: «ما از حقوق مشروع خود عقبنشینی نمیکنیم.»
در حالی که لحن مقامهای ایران و آمریکا همچنان تند است، منابع دیپلماتیک از ادامه تلاشها برای کاهش تنش خبر میدهند. تاکنون چهار دور مذاکره غیررسمی میان واشینگتن و تهران با میانجیگری عمان برگزار شده است. هنوز جزئیاتی از محتوای این گفتگوها منتشر نشده، اما منابع آگاه آن را «سازنده اما دشوار» توصیف کردهاند.
سخنان خامنهای نشانهای از پایداری راهبرد تقابل با نفوذ آمریکا در منطقه است؛ راهبردی که بر خروج نیروهای آمریکایی از خاورمیانه تأکید دارد. در مقابل، پیامهای پزشکیان حاکی از تمایل دولت به حفظ کانالهای دیپلماتیک است.
همزمانی این دو موضع ممکن است از تقسیم کار در سطوح مختلف قدرت در ایران حکایت داشته باشد؛ جایی که رهبر نظام بر سیاست کلان منطقهای و «مقاومت» تأکید دارد، و دولت بر ادامه گفتگو و دفع تهدید از مسیر مذاکره.