سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که تنها در ماه اپریل بیش از ۱۰۰ هزار افغان، عمدتاً زنان و کودکان، از پاکستان به افغانستان بازگشتهاند. این نهاد هشدار داده که بدون حمایت فوری، بازگشتکنندگان با خطرات جدی صحی و شیوع بیماریها مواجه خواهند شد.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) در گزارشی تازه اعلام کرد که در ماه اپریل سال روان، بیش از ۱۰۰ هزار شهروند افغان از پاکستان به کشور بازگشتهاند. به گفته این سازمان، بخش اعظم این بازگشتکنندگان را زنان و کودکان تشکیل میدهند که در وضعیت بحرانی قرار دارند و به کمک فوری نیازمندند.
این نهاد صحی هشدار داده است که بازگشت بیوقفه مهاجران افغان از کشورهای همسایه، بهویژه پاکستان و ایران، چالشهای سیستم بهداشتی کشور را بهشدت تشدید کرده و میتواند منجر به شیوع بیماریهای واگیردار و وضعیت اضطراری انسانی شود.
در گزارش WHO آمده است که بازگشتکنندگان در حال حاضر با مشکلات متعددی چون بیماریهای حاد تنفسی، اسهال، سؤتغذیه، امراض جلدی و اختلالات روانی روبهرو هستند. این بیماریها ناشی از کمبود دسترسی به آب پاک، تغذیه مناسب و خدمات صحی ابتدایی در مناطق مرزی و داخل کشور است.
بر اساس این گزارش، تنها در ماه اپریل، پنج هزار و ۶۱۷ بیمار در شفاخانه ۲۰ بستر سازمان جهانی بهداشت در گذرگاه تورخم مورد درمان قرار گرفتهاند.
جمشید تنولی، نماینده WHO در افغانستان، تأکید کرده است که برای حفظ خدمات حیاتی بهداشتی در مناطق پرجمعیت بازگشتکنندگان، به تمویل فوری و گسترده نیاز است.
از سوی دیگر، میهیونگ پارک، رئیس سازمان بینالمللی مهاجرت (IOM) در افغانستان، نیز در نشست بشردوستانه اتحادیه اروپا هشدار داده که افغانستان با موج دوم بازگشت اجباری مهاجران روبهروست. به گفته او، ایران روزانه بین دو تا پنج هزار افغان را اخراج میکند. سال گذشته ۱.۲ میلیون نفر از ایران بازگشتند و این رقم در سال جاری به ۱.۵ میلیون نفر رسیده است. بیش از ۸۰ درصد این بازگشتها بهصورت اجباری صورت گرفتهاند.
افزایش بازگشت اجباری مهاجران افغان از پاکستان و ایران، بحران انسانی موجود در افغانستان را وارد مرحلهای جدید و پیچیدهتر کرده است. با ضعف مزمن ساختارهای بهداشتی، کمبود منابع و زیرساختهای فرسوده، بازگشت گروههای بزرگ و آسیبپذیر، چون زنان و کودکان، خطر شیوع بیماریهای واگیردار و بحران تغذیه را تشدید میکند.
در غیاب یک چارچوب هماهنگ منطقهای برای مدیریت مهاجرت و بدون کمکهای فوری جامعه جهانی، این روند میتواند به فاجعهای انسانی تبدیل شود. هشدار WHO مبنی بر نیاز به تمویل فوری، زنگ خطری برای سازمانهای کمکرسان و دولتهای منطقه است تا از بیتفاوتی نسبت به وضعیت رو به وخامت در افغانستان اجتناب کنند.