خبرگزاری آگاه: پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان، در سن ۸۸ سالگی در واتیکان درگذشت. وی یکی از برجسته‌ترین چهره‌های دینی عصر حاضر بود که عمر خود را صرف ترویج صلح، گفت‌وگوی بین‌الادیان، حمایت از مهاجران و دفاع از حقوق بشر کرد.
پاپ فرانسیس، که نخستین پاپ اهل آمریکای لاتین بود، در دوران رهبری‌اش دیدارهای متعددی با رهبران مسلمان – اعم از شیعه و سنی – داشت و همواره بر نزدیکی ملت‌ها و همزیستی مسالمت‌آمیز میان ادیان تأکید می‌ورزید. او از جمله شخصیت‌هایی بود که نسبت به فجایع انسانی، از جمله بحران‌های جاری در افغانستان، بارها موضع‌گیری کرد و خواستار توجه جهانی به رنج‌های مردم این کشور شد.
با درگذشت او، کلیسای کاتولیک در آستانه تحولی تاریخی قرار گرفته است. مجمع کاردینال‌ها در واتیکان خود را برای نشستی آماده می‌کند که نه‌تنها انتخاب پاپ جدید را در دستور کار دارد، بلکه به بازنگری در ساختار و رویکردهای آینده کلیسا نیز خواهد پرداخت.
این نشست تنها به انتخاب پاپ جدید محدود نمی‌شود؛ بلکه مباحث کلیدی نظیر آینده باور مذهبی در جهان متغیر امروز، افزایش شفافیت در ساختار واتیکان و نحوه تعامل کلیسا با پیروانش نیز در دستور کار خواهد بود.
پاپ بعدی چگونه انتخاب می‌شود؟
بر اساس سنت دیرینه کلیسا، فرآیند انتخاب پاپ توسط کاردینال‌هایی که کمتر از ۸۰ سال سن دارند، در یک نشست محرمانه در کلیسای سیستین انجام می‌گیرد. در این نشست که «کنکلاو» (Conclave) نام دارد، رأی‌گیری‌ها پشت درهای بسته و در فضایی کاملاً محرمانه انجام می‌شود.
برای انتخاب پاپ جدید، کسب دو سوم آرا ضروری است. اگر در یک دور رأی‌گیری نتیجه‌ای حاصل نشود، برگه‌های رأی سوزانده شده و دود سیاه از دودکش کلیسای سیستین برخاسته، به جهانیان اعلام می‌کند که جلسه همچنان ادامه دارد. اما اگر دود سفید بلند شود، نشانه آن است که پاپ جدید انتخاب شده است.
نامزدهای اصلی پاپی چه کسانی هستند؟
با افزایش گمانه‌زنی‌ها، چند تن از کاردینال‌های ارشد کلیسا به‌عنوان گزینه‌های جدی برای جانشینی پاپ فرانسیس مطرح شده‌اند. به گزارش نیوزویک در تاریخ یکم اردیبهشت، نام‌های زیر از شانس بالاتری برای انتخاب برخوردارند:
۱. لوییس آنتونیو تاگله (فیلیپین)
-
سن: ۶۷ سال
-
شانس انتخاب: ۳ به ۱
تاگله یکی از نزدیک‌ترین چهره‌ها به پاپ فرانسیس بود. او سابقه‌ای طولانی در رهبری «مجمع تبشیر ملل» دارد و از چهره‌های اصلاح‌طلب کلیسا به‌شمار می‌رود. انتخاب او می‌تواند تداوم مسیر باز و همدلانه پاپ فرانسیس با جوامع غیرغربی باشد.
۲. پیترو پارولین (ایتالیا)
-
سن: ۷۰ سال
-
شانس انتخاب: ۴ به ۱
وزیر خارجه واتیکان از سال ۲۰۱۳، پارولین نقشی کلیدی در دیپلماسی کلیسا، به‌ویژه در مذاکرات با چین و کشورهای خاورمیانه داشته است. او چهره‌ای میانه‌رو و دیپلماتیک به‌شمار می‌رود که می‌تواند تعادلی میان سنت و اصلاحات برقرار کند.
۳. پیتر تورکسون (غنا)
-
سن: ۷۶ سال
-
شانس انتخاب: ۵ به ۱
تورکسون که پیش‌تر ریاست دبیرخانه توسعه انسانی واتیکان را بر عهده داشت، از چهره‌های برجسته عدالت اجتماعی در کلیسا محسوب می‌شود. در صورت انتخاب، او نخستین پاپ آفریقایی‌تبار در بیش از ۱۵۰۰ سال اخیر خواهد بود—پس از پاپ ژلازیوس که در سده پنجم میلادی خدمت می‌کرد.
۴. پیتر إردو (مجارستان)
-
سن: ۷۲ سال
-
شانس انتخاب: ۶ به ۱
نماینده جریان محافظه‌کار، إردو استاد حقوق کلیسا و از مدافعان آموزه‌های سنتی کاتولیک است. او پیش‌تر ریاست شورای کنفرانس‌های اسقف‌های اروپا را بر عهده داشته و گزینه مورد نظر آن دسته از کاردینال‌هاست که به‌دنبال بازگشت به الگوهای محافظه‌کارانه پاپ ژان پل دوم هستند.
۵. آنجلو اسکولا (ایتالیا)
-
سن: ۸۲ سال
-
شانس انتخاب: ۸ به ۱
اسکولا که در نشست سال ۲۰۱۳ یکی از گزینه‌های اصلی بود، از الهی‌دانان سنت‌گرا و مدافع ساختار سلسله‌مراتبی کلیساست. اگرچه سن بالای او ممکن است احتمال انتخابش را کاهش دهد، اما در میان کاردینال‌های سنت‌گرا همچنان محبوبیت دارد.
چه زمانی نشست کاردینال‌ها برگزار می‌شود؟
مطابق سنت، نشست انتخاب پاپ حدود ۱۵ تا ۲۰ روز پس از درگذشت پاپ برگزار می‌شود. در این فاصله، مراسم خاکسپاری، دوره سوگواری نُه‌روزه موسوم به نوفمیال و فراهم‌سازی شرایط برای حضور کاردینال‌ها از سراسر جهان انجام می‌شود.
آینده کلیسا؛ در نقطه‌ای عطف
در حالی‌که کلیسای کاتولیک در اروپا و آمریکای شمالی با کاهش نفوذ و بحران اعتماد روبه‌روست، در آمریکای لاتین، آسیا و آفریقا با رشد فزاینده‌ای مواجه است. درون ساختار کلیسا نیز کشمکش‌هایی میان نیروهای محافظه‌کار و جریان‌های اصلاح‌طلب جریان دارد.
پاپ آینده باید راهی میان این مسیرهای متضاد بیابد: از یک سو خواسته‌های پیروان جوان‌تر برای اصلاح، شفافیت و عدالت اجتماعی؛ و از سوی دیگر وفاداری به سنت‌های دیرینه و آموزه‌های تاریخی کلیسا.
نشست پیش رو، صرفاً انتخاب یک رهبر دینی نیست؛ بلکه انتخاب مسیری تازه برای کلیسایی است که همچنان بر زندگی نزدیک به ۱.۳ میلیارد انسان در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد.
