با افزایش تنشهای نظامی میان هند و پاکستان بر سر کشمیر، تحلیلگران امنیتی هشدار دادهاند که این بحران منطقهای میتواند به عرصهای برای رقابت نیابتی میان قدرتهای جهانی، بهویژه ایالات متحده و چین، بدل شود.
شبکه خبری فاکسنیوز روز جمعه، ۹ می، به نقل از مقامهای امنیتی و تحلیلگران بینالمللی گزارش داد که تشدید درگیریها میان هند و پاکستان در کشمیر، بیم آن را ایجاد کرده که این منطقه به میدان جنگ نیابتی میان امریکا و چین تبدیل شود.
بر اساس این گزارش، ایالات متحده که روابط استراتژیک نزدیکی با دهلینو دارد، در صورت گسترش بحران، ممکن است حمایتهای مستقیمتری از هند به عمل آورد؛ در مقابل، چین به دلیل سرمایهگذاریهای کلان، از جمله در پروژه بندر گوادر پاکستان، احتمالاً به حمایت جدیتری از اسلامآباد رو خواهد آورد.
کارشناسان هشدار دادهاند که بحران کشمیر از حالت منازعه دوجانبه ممکن است به رقابت منطقهای تبدیل شود؛ رقابتی که بهویژه از منظر پروژههای ژئوپولیتیک مانند «راه ابریشم جدید» و «ائتلافهای امنیتی در آسیا» برای چین و امریکا اهمیت دارد.
ییگال کارمون، رئیس مؤسسه MEMRI، در این خصوص گفت: «در صورت تشدید درگیری، چین ممکن است بهخاطر سرمایهگذاریهای گستردهاش در پاکستان، بهویژه در بندر گوادر، بیشترین خسارت را ببیند.»
همزمان، نگرانیهایی در مورد ثبات داخلی پاکستان نیز مطرح شده است. تحلیلگران میگویند ادامه تنش میتواند به تشدید فعالیت گروههای تجزیهطلب در مناطق ناآرامی چون بلوچستان و خیبر پشتونخواه منجر شود.
در این میان، نگرانی اصلی برخی ناظران بینالمللی، احتمال درگیری هستهای است؛ چرا که هند و پاکستان در مجموع دارای بیش از ۳۴۰ کلاهک هستهای هستند و پیشینهای از درگیریهای مرزی شدید دارند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق ایالات متحده، اعلام کرده که آماده میانجیگری برای کاهش تنشها است، اما تاکنون هیچ تماس مستقیمی با رهبران هند یا پاکستان در این زمینه برقرار نکرده است.
شکلگیری تقابلهای نیابتی در بحران کشمیر، بازتابی از رقابت بزرگتر میان واشنگتن و پکن در سطح جهانی است. در حالی که امریکا تلاش میکند از طریق تعمیق روابط با هند، نفوذ خود را در آسیا تقویت کند، چین نیز از طریق پروژه «کمربند و جاده» بهدنبال حفظ نفوذ اقتصادی و راهبردیاش در منطقه است.
بحران کشمیر میتواند بهسرعت به یک نقطه حساس امنیتی برای کل منطقه بدل شود؛ جایی که یک درگیری محلی، آثار جهانی بههمراه داشته باشد.