سادات ولايت پنجشير

سادات در نقاط مختلف پنجشیر چون دیگر ولایات این کشور ساکن هستند که اکثرا سادات حـسینی نسب بوده می باشند، در این زمینه نگارنده مصاحبه اي داشـتم بـا عبدالحفیظ منصور،1 طبق اظهارات ایشان در نقـاط مختلـف ولایـت پنجـشیر سـادات مکـرم سـکونت دارند، سادات بطور پراکنده از اول پنجشیر، منطقه ي بنام زمان کوه گرفته تـا آخـر دره و قریـه جـات مختلف ساکن هستند، مقبره اجداد آنها در برخی از مناطق زیارتگاه عام و خاص می باشـند، در میـان سادات پنجشیر شخصیت هاي متنفذ علمی و معنوي زیادي بودند که هرکدام منـشاء خـدمات فـراوان دینی و فرهنگی گردیدند، مردم پنجشیر نیز بپاس آن خدمات شان به آنها احترام فوق العاده دارند.

شماري از سادات که نسب شان به حضرت امام حسین)رض( می رسند، در ولایت پنجشیر سکنی گزیده اند. معلومات نوشتاري دقیق در مورد تاریخ ورود آنان به این ولایت در دسـت نیـست امـا بـر اسـاس معلومات ابتدایی که سینه به سنیه نقل شده ورود سادات به پنجشیرحدود بیشتر ازسه صد سال قبل بوده و ابتدا سه تن از برادران، با خانواده هاي شان از سمرقند به این ولایت می آیند کـه یکـی از آنـان در روستاي سفیدچهر، دیگري در روستاي پشغور و سومی در روستاي خینج مرکز فعلی ولسوالی حـصۀ اول پنجشیر سکونت اختیار می کنند، سادات در دوران جهاد نیز حضور برجسته و فعال داشته و در راهانقلاب اسلامی این قوم شهدایی را تقدیم نمودند.1 نقش دینی و اجتماعی سادات: با توجه به آن که در آن زمان، تعداد علماي دینـی در منطقـه، انگـشت شـمار بـوده انـد، عمـده تـرین وظیفۀ آنان ارشاد و رهنمایی مردم در امور دین و تعلیم شیوه هاي تزکیۀ نفس بوده است و گفتـه مـی شود که خواندن مثنوي، حافظ، مکتوبات امام ربانی و غیـره نیـز غالبـاً توسـط همینهـا در ایـن ولایـت ترویج شده است. گذشته از آن، آنان در اصلاح منازعات ذات البینی مردم، نقش عمده و محوري را بازي می کرده اند و در راستاي ارشاد و توجیه مردم نقش به سزایی ایفا نموده اند. اکنون شمار خانواده هاي منسوب به این سلاله به ده ها می رسد کـه در روسـتاهاي سـفیدچهر، خـنج، پشغور و زنه، سکونت می کنند. البته شمار دیگري هـم در منـاطق دوآب، ولـسوالی دره، و مربوطـات ولسوالی رخۀ این ولایت زیست می کنند که آنها به نام صاحب زاده و مجـددي هـا یـاد مـی شـوند و مورد احترام مردم بوده، برخی اشتباها آنها را هم سادات می دانند.

حفظ نسب:قوم سادات پنجشیر تا کنون در جهت حفظ انساب خود کوشش فراوانـی بـه خـرج داده و از اخـتلاط نسب جلوگیري کرده اند. در این زمینه رسم آنها، بر این است که دختران خویش را به غیر از سـادات براي کسی دیگر، به شوهر نمی دهند؛ یعنی در بارة رعایت موضوع کفائت نهایـت محتـاط عمـل مـینمایند، اما گاهی اتفاق افتاده که از قوم دیگر، زن گرفته اند. تیره از سادات در قریه خینج حصه اول پنجشیر زندگی می کنند، سیدهاشم از بزرگان سـادات کـه در منطقه خینج ولایت پنجشیر متولد شده که از وي فرزندان به نام هاي: سیدکاظم و سیدقاسم می باشـد، سید قاسم پنجشیري از شخصیت هاي معروف شـاهنامه و فردوسـی شـناس و از چهـره هـاي مانـدگار فرهنگی کشور بود ، سید قاسم در دورة امانی، حاکم ولسوالی اندراب ولایت بغلان، حاکم بدخشان و بلخ بود. سید قاسم علاوه بروظایف مهم دولتی سفر به چند کشور آسیاي میانه داشت.

او شاعري خوش ذوق و خوش قریحه بود، اما از وي آثاري مطبـوع بـاقی نمانـده اسـت. تنهـا مرحـوم نیلاب رحیمی چند پارچه شعر او را که از زبان مردمـان محـل و هنرمنـدان محلـی نقـل شـده بـود در پاکستان چاپ کرده، باید در اختیار برخی ها باشد، نواسه سید قاسم آقا سید عالم هاشـمی مـی باشـد،که مدتی مدیریت نشرات تلویزیون نورین را عهده دار بود. تیره دیگر از سادات در منطقه بنام قریه غجی در ولسوالی حصه سوم پنجشیر ساکن هستند، قریه غجی مشهور به قریه آغا صاحب ها می باشد.1 مولوي حاج سید احمد هاشمی، رئیس شوراي پیوند ملـی و اخـوت اسـلامی و خطیـب مـسجد جـامع حضرت یونس)ع( در خیر خانه کابل، وي در جهاد اسلامی حضور فعال داشت او نیز از سادات پنجشیر می باشد.

سید جعفر عادلی حسینی

کوثرالنبی پژوهشی در تاریخ سادات افغانستان چاپ دوم

توجه چاپ سوم با ۱۶۰۰ صفحه به زودی در کابل رو نمایی می‌شود و کتاب در اختیار علاقه مندان قرار می‌گیرد