براساس گزارش تازه «شبکه جهانی گزارش بحران غذایی»، افغانستان یکی از ۹ کشوری است که بیش از یک میلیون نفر از ساکنان آن در وضعیت گرسنگی حاد یا اضطراری قرار دارند. این در حالی است که علیرغم کاهش آمار کلی گرسنگی، هنوز بیش از ۱۵ میلیون نفر در کشور با بحران ناامنی غذایی مواجهاند.
خبرگزاری آگاه:
در گزارش جدید شبکه جهانی گزارش بحران غذایی برای سال ۲۰۲۴، آمده است که افغانستان یکی از ۹ کشوری است که در آن بیش از یک میلیون نفر در مرحله اضطراری از گرسنگی حاد قرار دارند. این گزارش هشدار میدهد که مجموعاً حدود ۳.۶ میلیون نفر از مردم افغانستان دچار گرسنگی شدید هستند.
این سازمان بینالمللی که در زمینه نظارت بر بحرانهای غذایی در جهان فعالیت دارد، اعلام کرد که در سال جاری میلادی ۲۹۵.۳ میلیون نفر در ۵۳ کشور با سطوح بالای ناامنی غذایی حاد مواجهاند، رقمی که نسبت به سال گذشته ۱۳.۷ میلیون نفر افزایش یافته است. بحران غذا اکنون برای ششمین سال متوالی روندی افزایشی دارد.
گزارش میافزاید که اگرچه در افغانستان بهدلیل برداشت نسبتاً خوب محصولات کشاورزی، کاهش تورم و ادامه کمکهای بشردوستانه، آمار ناامنی غذایی نسبت به سال گذشته ۴.۱ میلیون نفر کاهش یافته، اما هنوز ۱۵.۸ میلیون نفر در مراحل بحرانی ناامنی غذایی قرار دارند.
بر اساس این گزارش، عوامل اصلی تشدید بحران غذایی در افغانستان شامل:
- ادامه فقر ساختاری و اقتصادی،
- ناتوانی حکومت طالبان در مدیریت اقتصادی و تأمین خدمات اجتماعی،
- وابستگی شدید به کمکهای خارجی،
- و اثرات تغییرات اقلیمی و خشکسالیهای متوالی بودهاند.
گزارش همچنین اشاره میکند که در کنار افغانستان، کشورهایی چون سودان، غزه، نایجریا، و میانمار نیز در معرض تهدید جدی قحطی قرار دارند. بهویژه سودان با ۸.۵ میلیون نفر در وضعیت اضطراری گرسنگی در صدر این فهرست قرار دارد.
کاهش نسبی آمار گرسنگی در افغانستان ممکن است در نگاه اول نشانهای از بهبود باشد، اما این کاهش شکنندهتر از آن است که بتوان به آن دل بست. واقعیت این است که بخش عمدهای از این بهبود، نه حاصل سیاستگذاری مؤثر حکومت طالبان، بلکه نتیجه بارندگی بهتر، ثبات نسبی قیمتها، و کمکهای جهانی است.
بدون ساختار اقتصادی کارآمد، برنامهریزی کشاورزی پایدار، و باز بودن مسیرهای کمکرسانی، هرگونه بهبود تنها موقتی و وابسته به شرایط بیرونی خواهد بود. طالبان نهتنها راهی برای مقابله با بحران غذایی ندارند، بلکه با انسداد نظام آموزشی، محدودسازی فعالیتهای زنان، و تشدید فضای سرکوب، عملاً ظرفیت تولید داخلی و تحرک اجتماعی را نیز فلج کردهاند.
از سوی دیگر، هشدار درباره بیش از یک میلیون نفر در وضعیت “اضطراری گرسنگی” باید به عنوان زنگ خطری جدی تلقی شود. این سطح از بحران به مرحلهای میرسد که امنیت غذایی، سلامت و بقا بهصورت مستقیم در معرض تهدید قرار میگیرد.
در چنین شرایطی، کاهش تمرکز جهانی بر افغانستان و فراموشی تدریجی بحران انسانی در این کشور، میتواند فاجعهای خاموش و فراگیر را رقم بزند. کمکرسانی تنها مسکّن موقتی است؛ راه حل در بازگشت حاکمیت مشروع، مشارکت اجتماعی و بازسازی نهادهای خدمات عمومی است—چیزی که در شرایط کنونی طالبان نه تنها فراهم نمیکند، بلکه هر روز بیشتر از آن فاصله میگیرد.